De Huisarts in Nederland, januari 2002

Verreweg de meeste huisartsen zijn trots op hun vak en doet u over het algemeen met plezier hun werk. De vele knelpunten in het beroep trekken echter ook een behoorlijke wissel op het privé leven van de huisarts.

Zo is uit onderzoek in 1998 van het Instituut voor Communicatie Research gebleken, dat dat de meerderheid van de Nederlandse huisartsen, specialisten, dierenartsen en tandartsen een stressvol leven leidt. Van de artsen gaf 69% aan dat ze niet genoeg tijd kunnen besteden aan hun gezin; 85% meldde vrijwel geen tijd te hebben voor vrienden en familie en 60% had maar amper tijd voor een hobby. Nog eens 19% zei helemaal geen hobby’s te hebben!

Druk, druk, druk gaat ook bij huisartsen hand in hand met moe, moe, moe. Dat klemt temeer wanneer de levenspartner ook een eigen carrière nastreeft. Wanneer er ook nog kinderen moeten worden opgevoed, wordt het alsmaar lastiger een juiste balans te vinden tussen werk en privé-leven.

Voor een deel ligt de oplossing van de gesignaleerde knelpunten in de organisatie van de gezondheidszorg en de financiering. Maar er worden tegenwoordig ook andere eisen gesteld aan de kwaliteit en deskundigheid van de huisarts, vooral aan diens attitude en de emotionele intelligentie.
Tijdige aandacht voor persoonlijk ontwikkeling werkt preventief, kan negatieve stress verminderen en daarmee de epidemische toename van burn-out onder huisartsen te lijf gaan. Die bezinning kan individueel gebeuren of samen met collega’s.
Een bijzonder vorm is bezinning samen met de levenspartner en in een kleine groep.

Vorig jaar is O-LENG Stressmanagement en Conflictbemiddeling begonnen met de cursus ‘Persoonlijke Ontwikkeling voor huisartsen’. De LHV heeft de cursus geaccrediteerd, evenals de KNMP voor apothekers. De cursus kan samen met de levenspartner in een kleine groep van maximaal 6 paren worden gevolgd (32 punten) of met maximaal 12 collega-huisartsen en/of apothekers (28 punten).
Inmiddels heeft een aantal huisartsen en apothekers met groot enthousiasme aan deze cursus deelgenomen.
Meer informatie over de cursus ‘Persoonlijke Ontwikkeling voor huisartsen’ en de ervaringen hiermee van een aantal artsen, is te vinden op www.lhv.nl(Nieuws/Huisarts On line). Of surf naar: www.o-leng.nl.
-De Culemborgse huisarts drs. Marcel Knijnenburg over de cursus Persoonlijke Ontwikkeling samen met uw levenspartner:

Na vijf jaar als huisarts gevestigd te zijn in Culemborg ontstond er een gevoel van onrust. Mijn echtgenote werkt parttime als logopediste. Door werk, kind, bestuurswerk en hobby’s vonden we het wel druk geworden. Vandaar onze interesse voor de cursus. Het leuke van deze cursus is dat het met je partner is. En met (mannelijke en vrouwelijke) collega’s met hun partners. Ieder met een eigen verhaal en levensfase maar met die zelfde rode draad. Wat wil ik eigenlijk, waar krijg ik nu echt energie van, wat kost energie (schrappen dus die bezigheden). Deze zaken met je partner bespreken ligt erg voor de hand, maar wanneer doe je dat in alle drukte. Ondanks het feit dat we als huisartsen toch communicatiespecialisten zijn blijkt ook hier nog het een en ander bij te leren en te oefenen. Handig voor thuis maar ook in het contact met patiënten, collega’s en assistentes.
Wat aarzelend vertelde ik over onze cursus aan vrienden. Juist onze “medische vrienden” waren verbaasd en soms afwijzend. “Ik wist niet dat jullie huwelijksproblemen hadden”. Mijn vrienden uit het “harde” bedrijfsleven reageerden positiever. Velen maken daar al persoonlijke ontwikkelingsplannen en kijken bewust naar volgende carrièrestappen. Maar wel altijd zonder partner. Terwijl wij dat aspect juist zo leuk en waardevol vonden.

Marcel Knijnenburg en Corine Kornman

-Groepspraktijk ‘t Gasthuis in Gemert, N.Br. ( 5 huisartsen) volgde de cursus Persoonlijke Ontwikkeling samen met uw levenspartner.
Huisarts drs. Lidwien Bernsen:

Binnen onze groepspraktijk vinden wij het belangrijk om met elkaar in gesprek te zijn.
Hiervoor hebben we verschillende momenten. Jaarlijks komen de huisartsen en hun partners (10 personen) bijvoorbeeld een dag bij elkaar om het afgelopen jaar te evalueren en verwachtingen uit te spreken voor het komend jaar. Hierbij komen van een ieder werk en privé zaken aan de orde. Mijn oog viel op een advertentie waarin deze cursus aangekondigd werd. Het trok mij wel om “onze dag” dit jaar op een andere manier door te brengen. In samenspraak met de trainers hebben we een programma voorbereid voor een avond en een hele dag. In de tussentijd kregen we ” huiswerk” op. Dit zorgde ervoor dat ik al ruim voor de bijeenkomst bezig was met vragen als: Wat is de rode draad in mijn leven? Hoe ben ik bezig? Wat wil ik anders? Waar haal ik mijn energie vandaan: wat kost me energie?
De bijeenkomsten bestonden vooral uit oefeningen met elkaar, waarbij we in wisselende groepjes werden ingedeeld. Bijzonder vond ik dat er bij ons drie niveaus te onderscheiden zijn: je zet een dergelijke stap voor jezelf, daarnaast ben je een koppel met je partner, maar je bent ook partners in de maatschap.
Ik heb het als prettig ervaren dat we als deelnemers gehoord werden in onze wensen en verwachtingen. Bovendien was de cursus heel zorgvuldig voorbereid door de trainers.Het is dokters die altijd bezig zijn met patiënten aan te raden eens bezig te zijn met zichzelf. Deze cursus is daar een goede manier voor.

Lidwien Bernsen